Praca przymusowa jeńców wojennych w Bytomiu w czasie II wojny światowej

16 października w Sali wykładowej MBP miały miejsce ósme Bytomskie Spotkania Historyczne. Gościem specjalnym imprezy była pani dr Joanna Lusek z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu – Łambinowicach, która wygłosiła wykład na temat przymusowej pracy jeńców wojennych w Bytomiu w czasie II wojny światowej.

W latach II wojny światowej władze niemieckie zorganizowały ponad 130 stałych obozów jenieckich, przez które przeszło około 8 milionów żołnierzy. Jeńcy zatrudniani byli przy pracach porządkowych, budowlanych i w transporcie. Zakłady przemysłu ciężkiego funkcjonujące na terenie powiatu ugruntowały pozycję Bytomia jako jednego z ważniejszych ośrodków tworzących zaplecze militarne dla armii niemieckiej. Z danego Stalagu (obozu dla żołnierzy niższego stopnia) jeńcy byli kierowani do przymusowej pracy, tworząc tzw. komanda (oddziały robocze). Przy danym zakładzie pracy powstawała dla nich infrastruktura obozowa (baraki).

Na terenie Bytomia istniało 10 komand dla jeńców brytyjskich, 12 komand dla jeńców radzieckich, jedno komando dla jeńców serbskich, jedno dla jeńców belgijskich oraz 2 komanda dla włoskich żołnierzy. Funkcjonowały między innymi przy Kopalni Bytom, Kopalni Szombierki, Kopalni Rozbark, Kopalni Centrum, Kopalni Miechowice, Hucie Bobrek , elektrowni Miechowice i Kopalni Bobrek.

Do stycznia 1945 r. przewinęło się przez nie kilkanaście tysięcy jeńców. O ile jeńcy państw zachodnich traktowani byli w zgodzie z międzynarodowymi konwencjami o traktowaniu jeńców, o tyle Sowieci, którzy konwencji tych nie podpisali, traktowani byli przez Niemców w sposób wręcz ludobójczy. Najwięcej ofiar stanowili żołnierze Armii Czerwonej. Wyniszczający przebieg miała również ewakuacja jeńców przeprowadzona w styczniu 1945 r. (tzw. marsz śmierci). Zdarzało się, że z liczącego pierwotnie 300 osób komanda roboczego do celu (obozu w Niemczech) docierało tylko 100 osób. Obozy dla jeńców niemieckich istniały do 1949 r. Dziś infrastruktura obozowa niemal zupełnie zniknęła z przestrzeni Bytomia.

Na spotkaniu oprócz czytelników naszej biblioteki, obecni byli również dziennikarze prasy lokalnej. Może to świadczyć o tym, że Bytomskie Spotkania Historyczne mają coraz wyższą rangę i cieszą się sporym zainteresowaniem odbiorców. Po zakończonej prelekcji rozpoczęła się dyskusja, jej uczestnicy mogli zadawać pytania pani dr Joannie Lusek.

Kolejny wykład przybliżający historię najnowszą naszego regionu zaprezentuje Bogusław Tracz (IPN Katowice), którego prelekcja nosi tytuł „Kresowianie na Górnym Śląsku”. Na spotkanie zapraszamy do Sali wykładowej MBP 13 listopada 2012 roku na godz. 17:00.